“Bir benin büyümesi, kanaması, renk değiştirmesi veya üzerinde kanayan yaralar olması, kanserleşme belirtisidir.”
Benler, cilde renk veren hücrelerin deri altında normalden farklı şekilde yerleşmesiyle oluşur. Ben oluşmasına yol açan en önemli faktör, ailesel geçiş.
Açık tenli, mavi-yeşil gözlüler, sarı-kızıl saçlılar, çillenme eğilimi bulunanlar ve güneşte kolay yanan cilt tipine sahip olanlarda benler daha fazla görülür.
Üç Farklı Ben Tipi Var
Doğuştan olanlar: Kahverengi lekeler şeklinde başlar, zamanla lekelerin üzerinde kabarıklıklar görülür. Üzerinde kalın kıllar bulunabilir. Boyutları yaşla birlikte artabilir. Doğuştan benlerin kanser geliştirme riski daha fazla.
Sonradan ortaya çıkanlar: Farklı renk ve şekillerde görünebilir. Genellikle açık ya da koyu kahverengi tonlarında, ciltle aynı yüzeyde ya da kabarıktır. Koyu tenlilerde benler daha koyu renklidir.
Atipik/displastik benler: Genellikle kenarları düzensiz olan, açık-koyu kahverengilerin bir arada bulunduğu benlerdir.
Aldırmak Tehlikeli mi?
Benleri aldırmak tehlikeli değil ancak işlem öncesi benlerin bir dermatolog tarafından incelenmesi gereklidir. Benler iki nedenle aldırılabilir:
- Kozmetik açıdan kötü bir görünüm varsa ve kişiyi rahatsız ediyorsa.
- Kanserleşme riski olan benler mevcutsa.
Riskli benlerde kanserleşme oranı normale göre 27 kat daha fazla olduğu için benin tamamı alınmalı. Riskli benler alındıktan sonra inceleme için mutlaka labratuvara gönderilmeli.
Dermoskopi Tekniği
Ciltteki lekelerin gerçekten ben olup olmadığı dermatoloji muayenesi ile belirlenir.
Bu ayrım için özel bir muayene metodu olan dermoskopi kullanılır. Bu yöntemle benler belirli büyütme sistemleriyle fotoğraflanır, kanser riskini belirlemek için puanlama uygulanır. Benin risk durumuna göre 6-12 ayda bir aynı işlem tekrarlanır. Bu muayeneden sonra yüksek riskli olan benlerin alınması gerekebilir.
Tehlike Zamanı
Cilt üzerinde mevcut bir benin büyümesi, kanaması, renk değiştirmesi veya kanayan yaralar olması, kanserleşme lehine bulgulardır. Sağlam deriden köken alan melanomda önce deride kahverengi yama şeklinde lekeler başlayabilir. Bu evrede tanı konulmazsa lekenin rengi giderek koyulaşır ve kalınlaşır. İleri evrelerde deriden kabarık, kanamalı, kırmızı-siyah renklerin bulunduğu yaralar oluşur.
Tedavi Yöntemleri
En önemli nokta, erken teşhis. Erken evrede yakalanan melanomlarda tümörün olduğu alanın cerrahi olarak çıkarılması yeterli. İleri evrelerde vücutta başka organlara yayılabilir. Önce kanserin bulunduğu alandaki lenf bezlerini etkiler. Bu evrede cerrahi müdahae ile birlikte kemoterapi yapılması gerekir.